Građani Kosova od 1. jula neće imate dodatne troškove prilikom telefonskih poziva i primanja ili slanja SMS poruka tokom boravka u nekoj od šest zemalja Zapadnog Balkana.
Region Zapadnog Balkana, izuzev Hrvatske, od 1. jula je zona bez rominga (roaming), a građani će plaćati pozive, SMS poruke i internet saobraćaj po cijeni svojih matičnih operatera, ako se budu nalazili na području Albanije, Bosne i Hercegovine, Crne Gore, Kosova, Sjeverne Makedonije ili Srbije.
Crna Gora: Ista pravila za sve operatere
Novi sistem naplate – “roming kao kod kuće” – znači da će korisnik roming usluge u regionu Zapadnog Balkana koristiti u skladu sa uslovima i cijenama iz tarifnog paketa koji koristi u svojoj matičnoj mreži”, saopštili su iz Agencije za elektronske komunikacije i poštansku djelatnost (EKIP) Crne Gore.
Kao ilustraciju EKIP navodi da korisnik iz Crne Gore, kada se nalazi u romingu u regionu Zapadnog Balkana i kada poziva telefonske brojeve iz tog regiona, plaća iste cijene kao kada pozive obavlja iz svoje domaće mreže. Svi dolazni pozivi koje korisnik rominga prima dok je u regionu Zapadnog Balkana, bez obzira na to iz koje mreže poziv potiče, su besplatni.
Takođe, ako kod kuće korisnik u tarifnom paketu ima neograničenu količinu poziva prema drugim mrežama u Crnoj Gori, imaće je na raspolaganju i prilikom rominga u regionu Zapadnog Balkana.
Nova pravila važe za sva tri mobilna operatora u Crnoj Gori – Telekom, Telenor i M-tel.
Politika ‘fer korišćenja’
Iz EKIP-a pojašnjavaju da pravo na roming po domaćim cijenama korisnik ima tokom boravka u bilo kojoj državi Zapadnog Balkana sve dok svoj mobilni telefon koristi više kod kuće nego u inostranstvu.
To se smatra “politikom fer korišćenja” usluga rominga, pa u cilju sprječavanja zloupotreba, operator može provjeriti vrijeme i potrošnju korisnika u romingu tokom najmanje zadnja četiri uzastopna mjeseca, navodi EKIP.
“To znači da korisniku u slučaju takozvanih otvorenih paketa, koji imaju neograničenu ili veliku količinu podataka uključenih u mjesečnu pretplatu, možda neće biti dostupna cjelokupna količina podataka u romingu po cijenama iz tarifnog paketa”, rekli su iz EKIP-a.
Korišćenje interneta u romingu
Operator ima pravo da primijeni ograničenje količine podataka samo ako u ovoj godini korisnik plaća manje od 3,85 eura po gigabajtu potrošenih internet podataka, u narednoj godini manje od tri, a u 2023. godini manje od 2,25 eura po gigabajtu.
Kao primjer, navode korisnika koji ima tarifni paket sa neograničenim brojem telefonskih poziva, SMS poruka i deset gigabajta usluge prenosa podataka. Taj paket košta 30,25 eura, odnosno 2,5 eura po gigabajtu za uslugu prenosa podataka.
“Kada putuje u region Zapadnog Balkana, taj korisnik će na raspolaganju imati neograničene pozive i SMS poruke, i najmanje 6,5 gigabajta podataka, jer operator može primijeniti ograničenje za prenos podataka”, navodi EKIP.
Dodatna naknada za prenos podataka u romingu, u ovoj godini može da bude najviše 7,7 eura po gigabajtu. To će se narednih godina progresivno smanjivati, a o svakoj eventualnoj vrsti ograničenja, operator mora da unaprijed obavijestiti korisnika.
Politika fer korišćenja, kako je saopšteno, nije prepuštena volji operatora, već je određuju regulatori i oni su identični onima koji važe u Evropskoj uniji.
Kosovo: Opcija za dva paketa
Predsjednik Odbora regulatornog autoriteta za elektronske i poštanske komunikacije (ARKEP) Nazim Rahimi kazao je Radio Slobodna Evropa (RSE) da građani Kosova od 1. jula neće imate dodatne troškove prilikom telefonskih poziva i primanja ili slanja SMS poruka tokom boravka u nekoj od šest zemalja Zapadnog Balkana.
“Neće biti dodatnih troškova ukoliko građanin Republike Kosova, korisnik nekog od operatera na Kosovu, telefonira sa nekog drugog operatera koji djeluje na Zapadnom Balkanu. Drugim riječima, građanin Kosova koji ima broj Vale [jedan od operatora], ukoliko iz Albanije zove na Kosovo, isto je kao da zove sa Kosova”, navodi Rahimi.
Bivši član odbora ARKEP-a Šćiprim Pulja (Shqiprim Pula) kazao je da od 1. jula svi operateri mobilne telefonije u regionu mogu da predstave na tržištu dvije vrste paketa, jedan koji mogu da koriste domaći korisnici, i drugi je roming paket koji se može koristiti u državama potpisnicama ovog sporazuma.
Kako je dodao, operatori su u obavezi da informišu korisnike o sadržaju tih paketa.
Srbija: Kao da zovete lokalno
U Telekomu Srbije kažu da, ako ste njihov korisni, a zovete na primjer iz Crne Gore Kosovo ili BiH, tarifira vam se kao da zovete lokalno. Isto je i za internet, koliko imate u paketu, toliko možete da koristite diljem Zapadnog Balkana, a onda uplatite tarifne dodatke.
U zvaničnom odgovoru Telekoma za RSE se navodi: “Primjena sporazuma o ukidanju rominga za zemlje Zapadnog Balkana, koja u potpunosti počinje od 1. jula 2021, korisnicima će omogućiti da pogodnosti koje imaju u Srbiji koriste i u Albaniji, Bosni i Hercegovini, Crnoj Gori i Sjevernoj Makedoniji”.
“Na osnovu sporazuma, korisnici koji budu boravili u tim zemljama imaće na raspolaganju besplatan nacionalni saobraćaj koji već imaju u tarifama i/ili dodacima koje inače koriste u Srbiji”, ističe se.
“U taj saobraćaj se ubrajaju nacionalni minuti, SMS i internet. Prilikom potrošnje besplatnog saobraćaja u okviru tarife i/ili dodatka, dodatna naknada im neće biti naplaćena, a kada to potroše, naplata saobraćaja će biti jednaka cijenama u domaćem saobraćaju”, precizira se u odgovoru Telekoma.
Bosna i Hercegovina: Cijene kao kod kuće
Svaki poziv ili poslana SMS poruka u romingu upućena prema korisniku bilo koje mreže unutar zemalja Zapadnog Balkana obračunava se kao poziv/SMS poruka prema mobilnim mrežama u BiH u nacionalnom saobraćaju.
Dolazni pozivi će biti besplatni, odnosno neće se tarifirati čak ni ako osoba koja zove ima drugog operatera.
Korištenje interneta u romingu regulirano je po tarifnim opcijama, odnosno paketima koje korisnici imaju. Informacije o količini podataka za tarife dostupne su na web stranicama operatera.
Sporazum o romingu država Zapadnog Balkana potpisan je u aprilu 2019, nakon čega su od jula te godine cijene telefonskih poziva smanjenje za oko 27 posto, a njime je predviđeno i potpuno ukidanje rominga od jula 2021. godine.
