Čekaju nas ledeni dani: Oluja iz Španije se seli ka Balkanu
Oluja Filomena donela je Španiji nezapamćene količine snijega i niske temperature koje su se spustile do rekordnih -36 stepena.
Bio je to prvi snijeg u Madridu u 10 godina, a napadalo je oko pola metra, što u španskoj prestonici nije zabilježeno u posljednjih 50 godina. Istovremeno je na Gibraltaru za samo dva dana pala mjesečna količina kiše.
U međuvremenu, ovaj ciklonski sistem preselio se preko Sredozemlja, tako da je već zahvatio istočne dijelove Balkana, Kosovo i nastavlja prema Grčkoj i Turskoj.
Extreme cold will develop across eastern and central Europe, including the Balkans through the second half of this week….
Posted by Severe Weather Europe on Utorak, 12. Januar 2021.
Meteorolog Dunja Mazzocco Drvar kaže da posljednjih godina stoji pravilo da se uragani preimenuju i kada kao vantropski cikloni dolaze u Evropu.
“Međutim, zvali mi taj ciklon Filomena ili ne, činjenica je da je to isti sistem iako je u međuvremenu, prolaskom kroz Sredozemlje, doživeo nekoliko promjena. On je sada došao do Jonskog i Egejskog mora i nastavlja dalje prema istoku. Tim krajevima, prvenstveno Turskoj, ali i dijelu Grčke, doneće velike padavine. To jesu relativno neuobičajene situacije za ovaj dio svijeta, ali posljednjih zima imali smo već snažnih oluja koje su donele nezapamćene snegove u južne dijelove Evrope, pa i do sjevera Afrike”, kaže meteorolog iz Hrvatske.
Kako navodi, anticiklon, koji se proteže od zapadnog dijela južne Evrope i polako se širi na sjever, u narednim danima će povlačiti polarni vazduh sve do Balkana, zbog čega ćemo sljedećih nedjelju dana bilježiti vrlo niske temperature.
“Ova situacija rezultat je meandriranja i na kraju pucanja takozvanog polarnog vorteksa u višim slojevima atmosfere”, kaže Mazzocco Drvar.
Šta je to polarni vorteks?
Nad Zemljinim polovima, u nižim i višim delovima atmosfere, u troposferi i stratosferi, nalaze se postojana područja niskog vazdušnog pritiska koja se nazivaju polarnim vorteksima, odnosno, vrtlozima.
Svake godine s dolaskom jeseni Sjeverni pol počinje da se ubrzano hladi kako dobija sve manje sunca. Istovremeno, vazduh u južnijim dijelovima ostaje relativno topao. Zbog naglog pada temperature i toplotne energije na Sjevernom polu dolazi do pada vazdušnog pritiska.
U ovom procesu jača polarni vrtlog, koji ima oblik ogromnog ciklona koji prekriva cio polarni krug, sve do srednjih geografskih širina. U njemu, zbog rotacije Zemlje, vazduh kruži u smeru od zapada prema istoku, odnosno, u smjeru suprotnom od kazaljki na satu.
Na sjevernoj hemisferi, ispod sjevernog vorteksa, nalazi se masa hladnog, gustog, arktičkog vazduha. Mjesto susreta hladnih, polarnih, suvih vazdušnih masa s toplim, vlažnijim, bliže ekvatoru, naziva se polarnim frontom i približno se proteže na oko 60º geografske širine, što znači negdje iznad Skandinavskog poluostrva.
“Po sinoptičkim parametrima i očekivanim posljedicama, ovaj polarni prodor uveliko nalikuje onome iz 2017. godine, kad je ledom okovana Dalmacija rušila temperaturne rekorde stare pedeset godina”, kaže Mazzocco Drvar.
Takođe, narednih dana u Bosni i Hercegovini preovladavaće hladno vrijeme, a očekuju se temperature do minus 12 stepeni zbog čega je upaljen i narandžasti meteoalarm.
Kurir.rs / Index.hr